Granice między zaborami często się zmieniały. Ta dynamika sprawiła, że wiele osób obecnie nie wie, pod którym panowaniem znajdowały się dzisiejsze miasta — zwłaszcza na Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim. Często osoby zadają sobie pytanie: w jakim zaborze był Sosnowiec?
Tytułem wstępu musimy podzielić się małą wskazówką — gdy zechcemy samodzielnie przemierzać Aglomerację Śląsko-Dąbrowską szlakiem granic zaborów, warto robić to samochodem lub komunikacją zbiorową. Wbrew pozorom przestrzenie między miastami bywają dość duże. Podróżowanie pieszo na pewno nie wchodzi w grę.
Można wynająć autokar lub busa w Sosnowcu, np. na tej stronie: https://sigmatourist.pl/wynajem-busa-i-autokaru-sosnowiec/ — oczywiście takich firm działa mnóstwo w okolicy, można skorzystać z usług innego przewoźnika.
Chronologia ważna przy udzielaniu dokładnej odpowiedzi
Tereny dzisiejszego Sosnowca za sprawą swojego położenie geograficznego stanowiły specyficzny obszar. Tutaj bowiem znajdowała się granica trzech zaborów. Tu również mieścił się słynny Trójkąt Trzech Cesarzy — dzisiejsze południowe dzielnice miasta.
Jednocześnie trzeba zaznaczyć, że tereny, na których dziś znajduje się Sosnowiec, w czasie zaborów nie były szczególnie warte odnotowania. Mimo że był to obszar niezwykle bogaty w różnego rodzaju surowce naturalne. Wystarczy wspomnieć węgiel kamienny, piasek, czy glinę.
Przez pewien czas Sosnowiec znalazł się w granicach Zaboru Pruskiego. Następnie w 1807 stał się częścią Królestwa Warszawskiego zaś na mocy ustaleń Kongresu Wiedeńskiego, wszedł w skład Królestwa Polskiego — znajdującego się de facto pod protektoratem Carskiej Rosji.
Przełomowym momentem dla rozwoju wsi (a później miasta Sosnowiec) był rok 1859. Wtedy bowiem została ukończona budowa trasy kolejowej łączącej Wiedeń z Warszawą. Od tego momentu Sosnowiec zyskał spore znaczenie strategiczne.
Jeżeli chodzi o prawa miejskie, te Sosnowiec otrzymał w 1902 roku. Jak wiadomo, nie cieszył się długo spokojnym rozwojem, bo 16 lat później wybuchła I Wojna Światowa. Mimo wszelkich zawirowań, po zakończeniu drugiej wojny światowej, miasto przeżywało prawdziwy rozkwit w czasach PRL-u — być może częściowo dlatego, że Edward Gierek pochodził z Sosnowca kierujący się względami lokalnego patriotyzmu.
W jakim zaborze był Sosnowiec? — finalna odpowiedź
Podsumowując, Sosnowiec przez większość czasu był częścią zaboru rosyjskiego. Wpływy tego stanu rzeczy są dobrze widoczne w architekturze miasta — szczególnie w przypadku Dworca Głównego, będącego stacją graniczną z Zaborem Pruskim.
Zresztą można zaobserwować, że stacje graniczne w innych częściach zaboru rosyjskiego były budowane w niemal bliźniaczy sposób. Przykładem tutaj może być dworzec w Aleksandrowie Kujawskim.
Na sam koniec trzeba wspomnieć, że poznawanie granic dawnych zaborów warto sprawdzić na własną rękę — podróżując wzdłuż rzek: Czarnej i Białej Przemszy i Brynicy. Mapa będzie rekwizytem, który pozwoli zweryfikować dokładny przebieg granic.
